Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΗΤΑΝ ΡΟΚ…
Συνέντευξη στον Κώστα Γ. Καρδερίνη
Η ροκ όπερα Alexander The Greatέχει ξαναπαρουσιαστεί στο παρελθόν. Στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, στη Μονή Λαζαριστών, στο Φεστιβάλ Ολύμπου στο Δίον! Τώρα, μέσα στην αγκαλιά του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας, βρίσκει έδαφος να ανθίσει ξανά, πλήρως ανανεωμένη και περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Στις 23 Οκτωβρίου κάνει Πρεμιέρα στο Βασιλικό Θέατρο και κατόπιν ετοιμάζεται για παγκόσμια περιοδεία. Ο εμπνευστής, συνθέτης και συν-σκηνοθέτης του έργου, Κώστας Αθυρίδης, μας μίλησε για τα σχέδια και τα αλεξάνδρεια οράματά του.
Σε τι διαφέρει μια ροκ όπερα από μια κλασική;
Η ροκ όπερα έχει πιο έντονο το υποκριτικό και το θεατρικό στοιχείο. Στο πρωτόκολλο της κλασικής ο συνθέτης ή ο μαέστρος επιλέγει τραγουδιστές, έχοντας σε αρκετά δευτερεύοντα επίπεδο την υποκριτική. Πρώτο ρόλο παίζουν οι φωνητικές ικανότητες, τα σκηνικά και τα κοστούμια, ενώ συγκριτικά στις κλασικές όπερες υπάρχουν λιγότερες υποκριτικές δράσεις. Η δική μας όπερα κρατάει αρκετά στοιχεία από τη φόρμα της κλασικής, αλλά υιοθετούμε διαφορετική άποψη στον ήχο και τη μουσική. Στην κλασική όπερα επικρατεί συνήθως ένα ηχόχρωμα, ενώ σε μια σύγχρονη όπερα, όπως η δική μας, η μουσική υπηρετεί τη δράση και τη θεατρικότητα της σκηνής. Έτσι, χρησιμοποιούμε διαφορετικά ηχοχρώματα από τραγούδι σε τραγούδι και διαφορετικά μουσικά όργανα. Η ορχήστρα που παίζει ζωντανά περιλαμβάνει δέκα όργανα, αλλά διαθέτει μεγάλη ηχητική ποικιλία: κλασική, ακουστική και ηλεκτρική κιθάρα, κλασικό πιάνο και συνθεσάιζερς, τύμπανα και κρουστά, ούτι, μπουζούκι, βιολί, φλάουτο, φλογέρα και σαξόφωνο.
Γιατί θέλησες τελικά να γράψεις μια ροκ όπερα;
Έχοντας ανεβάσει το Ιησούς Χριστός Υπέρλαμπρο Άστρο, που είναι ό,τι καλύτερο στο χώρο, γραμμένο από τον καλύτερο του είδους (Άντριου Λόιντ Βέμπερ), θέλησα ο ήρωας του δικού μου έργου να είναι από τον τόπο μας και, ταυτόχρονα, μια προσωπικότητα οικουμενικής εμβέλειας. Σχεδόν αυτονόητα σκέφτηκα τον Αλέξανδρο, που εξάλλου είναι ο μόνος «Μέγας» (TheGreat) της παγκόσμιας ιστορίας στην αγγλική γλώσσα. Πιστεύω ότι ο Αλέξανδρος ήταν ροκ τύπος. Η σχέση με τους γονείς του, ο αμφίσημος χαρακτήρας του, η παρορμητικότητά του, τα κότσια του, το θάρρος του, το όραμά του και η όλη αντιμετώπιση της ζωής του ήταν, αναμφισβήτητα, ροκ.
Τι αλλάζει από τις προηγούμενες εκδοχές του έργου;
Η μουσική παραμένει η ίδια ως βασικός άξονας. Κρατήσαμε την εμπειρία των 15 προηγηθέντων παραστάσεων και καταλήξαμε σε ένα, εντελώς, καινούργιο σενάριο. Οι νέες δραματουργικές ανάγκες του έργου μάς οδήγησαν μοιραία στην ανασκευή του λιμπρέτου. Συνεργαστήκαμε με μια διευρυμένη ομάδα, στιχουργών, ιστορικών, φιλολόγων και κειμενογράφων, με επικεφαλής την AlexandraCharanis, κόρη διάσημου ελληνοαμερικανού βυζαντινολόγου. Η ομάδα αυτή έκανε εξαιρετική δουλειά γράφοντας νέους στίχους για το έργο. Επιπλέον, η ομπρέλα του Κρατικού μάς δίνει μια πιο πλήρη παραγωγή με κοστούμια, σκηνικά και τεχνικό εξοπλισμό και προσωπικό.
Η σκηνοθεσία; Κάποιες δυσκολίες;
Συνεργαζόμαστε και συνυπογράφουμε από κοινού τη σκηνοθεσία με τον Γιάννη Βούρο. Έχοντας αυτό το μεγάλο έργο μπροστά μας, αντιμετωπίσαμε στην αρχή τη δυσκολία να βρούμε τραγουδιστές που να είναι και ηθοποιοί και το αντίστροφο. Έχουμε λοιπόν μία μίξη τραγουδιστών-ηθοποιών-χορευτών με τους οποίους προσπαθούμε να πετύχουμε ένα ομοιογενές αποτέλεσμα. Μην ξεχνάμε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν εκπαιδευμένοι καλλιτέχνες σ” αυτό το είδος. Υπάρχουν, λοιπόν, αρκετοί τραγουδιστές από την παλιά εκδοχή του Alexander, αλλά και ηθοποιοί από το δυναμικό του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Εκτός από την κοινή σκηνοθετική γραμμή που έχουμε χαράξει, κι έναν αρχικό σχεδιασμό που υπήρχε από την παλιά εκδοχή, δουλεύουμε πάρα πολύ για να κάνουμε τους ηθοποιούς καλύτερους τραγουδιστές και για να βελτιώσουμε τις υποκριτικές δυνατότητες των τραγουδιστών.
Συνέθεσες και νέα κομμάτια για τη νέα αυτή εκδοχή;
Δυο τρία νέα κομμάτια ήταν απαραίτητα. Μετά από 15 παραστάσεις που προηγήθηκαν είδα ότι μπορούσα να συμπληρώσω και το μουσικό μέρος. Κάποια κομμάτια έγιναν λίγο διαφορετικά, ενώ προστέθηκαν τρεις, επιπλέον, σκηνές με νέα μουσική.
Η συγκυρία της πρεμιέρας με τα καλά νέα από την Αμφίπολη είναι ωφέλιμη;
Μετά από μια εξαετία όπου φάγαμε πολλές «σφαλιάρες» σα λαός στο εξωτερικό, αυτήν τη στιγμή βλέπουμε ότι ο Αλέξανδρος είναι το Νο 1 θέμα στα παγκόσμια μέσα σε ό,τι αφορά την Ελλάδα. Η υπενθύμιση ότι η Ελλάδα είναι η κοιτίδα του Πολιτισμού και των Τεχνών, μόνο καλό μπορεί να μας κάνει, διότι αυτό είναι το συγκριτικό μας πλεονέκτημα σα χώρα, μαζί με τον Τουρισμό. Είναι αλήθεια, ότι τις τελευταίες δεκαετίες υπήρχε μια ενοχική σχέση σε σχέση με τον Αλέξανδρο. Τώρα με την Αμφίπολη έρχονται όλα να μπουν στη σωστή τους θέση. Υπάρχει ορθή πληροφόρηση, ο κόσμος μαθαίνει περισσότερα γι” αυτήν την περίοδο, κάθε μέρα δημοσιεύονται άρθρα που αφορούν την ιστορία του. Σίγουρα η Αμφίπολη φέρνει το θέμα Αλέξανδρος ξανά στο προσκήνιο και μάλιστα συνδυάζεται με την ιστορική μας περηφάνια που την έχουμε ανάγκη αυτήν την εποχή.
Σχεδιάζετε περιοδεία μετά την πρεμιέρα;
Μετά από τη Θεσσαλονίκη μας περιμένει το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Αυτονόητο είναι ότι η όπερα μπορεί να ταξιδέψει όπου υπάρχει ελληνισμός. Υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από την Αυστραλία, τον Καναδά, τις Η.Π.Α. Το Κρατικό προσπαθεί να κάνει ακόμη μεγαλύτερο άνοιγμα και να απευθυνθούμε όχι μόνο στους Έλληνες της Διασποράς, αλλά σ” ευρύτερο κοινό στο εξωτερικό.
