Νέες ελληνικές ταινίες
συν 100 χρόνια ελληνικού κινηματογράφου
του Στράτου Κερσανίδη
Για μια ακόμη χρονιά ο ελληνικός κινηματογράφος, ως τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, μοιάζει σαν ο φτωχός συγγενής μιας πλούσιας οικογένειας. Κι αυτό φαίνεται, όχι μόνον από την απουσία βραβείων –υπάρχει άραγε άλλη χώρα στον κόσμο όπου να μην υπάρχουν βραβεία για τις εγχώριες παραγωγές;- αλλά και από την αδιαφορία των φορέων του ελληνικού κινηματογράφου για έναν εκ των κορυφαίων πολιτιστικών θεσμών της χώρας. Και τούτη η αδιαφορία είναι εμφανής από την απουσία των φορέων, των επαγγελματιών και των σωματείων τους. Κι ακόμη από την απώλεια της ζωντάνιας που προκαλούσε η παρουσία στη Θεσσαλονίκη όλου αυτού του θορυβώδους πλήθους των Ελλήνων σκηνοθετών, τεχνικών, ηθοποιών και λοιπών σχετιζόμενων με το σινεμά, που αποτελούσαν τον πυρήνα συζητήσεων, διαφωνιών, αντεγκλήσεων πολλές φορές, αλλά και συνθέσεων, κεφιού και άμιλλας.
Με την ελπίδα, λοιπόν, πως αργά ή γρήγορα το ελληνικό τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα επανακάμψει, υποδεχόμαστε φέτος 36 ελληνικές ταινίες μέσα σε ένα σύνολο 150 προβαλλόμενων ταινιών. Μια καθόλου ευκαταφρόνητη αναλογία, αφού αντιστοιχεί στο ¼ περίπου του συνόλου, αλλά πολύ μικρή εάν πάρουμε υπόψη πως το μεγαλύτερο μέρος από αυτές περιέχεται στο αφιέρωμα για τα 100 χρόνια του ελληνικού κινηματογράφου. Με τις σχετικές προσθαφαιρέσεις μένουν μόνον 7 ταινίες εγχώριας παραγωγής οι οποίες κάνουν πρεμιέρα στη Θεσσαλονίκη.
Οι ταινίες αυτές είναι:
DarkIllusion, του Μάνου Καρυστινού: Ένας νεαρός φωτογράφος φεύγει από το πατρικό του σπίτι. Η συμμετοχή του σε ένα δημοσιογραφικό πρότζεκτ τον οδηγεί στην αμφισβήτηση όσων βιώνει και αναζητά μια λυτρωτική διέξοδο.
ForgetMeNot, του Γιάννη Φάγκρα: Ένα roadmovie στη θάλασσα και μια ερωτική περιπέτεια. Η ιστορία δύο εραστών στην άκρη του κόσμου. Συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό.
Βασίλισσα Αντιγόνη, του Τηλέμαχου Αλεξίου: Μια νεαρή γυναίκα ζει με τον άρρωστο πατέρα της και τον έφηβο αδελφό της, τον οποίο προστατεύει. Ψάχνοντας για τσιγάρα στη σχολική τσάντα του αδελφού της, βρίσκει την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή και σταδιακά ταυτίζεται με την ηρωίδα.
Η Εκδίκηση του Διονύσου, του Δημήτρη Κολλάτου: Επανέρχεται μετά από χρόνια ο Κολλάτος και ρίχνει μια κινηματογραφική ματιά στη σύγχρονη Ελλάδα.
Νορβηγία, του Γιάννη Βεσλεμέ: 1984. Ο Ζανό φτάνει για πρώτη φορά στην πόλη. Φωτοφοβικός, βρυκόλακας, δεινός χορευτής, καίγεται, σκορπίζεται, χαραμίζεται σε μια Αθήνα που δεν υπάρχει σε κανέναν χάρτη. Συμμετέχει στο Διεθνές Διαγωνιστικό.
Πολκ, του Νίκου Νικολόπουλου: Η ταινία αναφέρεται στην ιστορικής σημασίας δολοφονία του αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ κατά τη διάρκεια του ελληνικού Εμφυλίου.
Ως το κόκκαλο, του Θοδωρή Κουτσαύτη: Η Λορέν, δημοσιογράφος στο Παρίσι, μαθαίνει πως πέθανε ο Τομ, παιδικός της φίλος, ο οποίος εργαζόταν σε φαρμακευτική εταιρία. Με τη βοήθεια της Κεϊλί, της Εντίτ και της Εβελίν, ξεκινά έναν αγώνα για να ξετυλίξει την πλεκτάνη γύρω από το θάνατό του.
Τα 100 χρονα
Τιμώντας τα 100 χρόνια του ελληνικού κινηματογράφου, τοποθετώντας κάπως αυθαίρετα ως πρώτη χρονιά το 1914, το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης θα προβάλει τις 20 πρώτες που ψήφισε το κοινό από μία λίστα 200 ταινιών συνολικά. Βέβαια ταινίες στη χώρα μας γυρίζονταν από το 1897, κυρίως ντοκιμαντέρ, το 1911 γυρίστηκε η «Γκόλφω» από τον Κώστα Μπαχατώρη, ενώ το 1911 ιδρύθηκε η Αθηνή Φιλμ, του Σπυρίδωνα Δημητρακόπουλου, η πρώτη εταιρεία παραγωγής στη χώρα. Η πρώτη ηχητική ταινία γυρίστηκε το 1930 και ήταν η οπερέτα «Οι απάχηδες των Αθηνών». Έτσι φαίνεται πως το 1914 δεν ταιριάζει ως η χρονιά απαρχής του ελληνικού κινηματογράφου και θα ήθελα να μάθω ποιο ήταν το κριτήριο με το οποίο επελέγη αυτή η χρονιά.
Στο πλαίσιο αυτού του αφιερώματος θα προβληθούν 9 ταινίες παραγωγής του 2014 και 20 ταινίες, από έναν κατάλογο 200 ταινιών, που κλήθηκε να ψηφίσει το κοινό.
Οι 9 νέες ταινίες, που έχουν ήδη πραγματοποιήσει πρεμιέρα είναι:
Xenia, του Πάνου Χ. Κούτρα: Το αγωνιώδες, όσο και συγκινητικό, οδοιπορικό ενηλικίωσης δύο αδελφών αλβανικής καταγωγής.
Το Μικρό Ψάρι, του Γιάννη Οικονομίδη: Με ήρωα έναν άντρα που εκτελεί συμβόλαια θανάτου, στηλιτεύει τη νεοελληνική πραγματικότητα.
Έκρηξη, του Σύλλα Τζουμέρκα: Ανάμεσα στο δράμα και τη μαύρη κωμωδία σκιαγραφεί την πορεία μιας γυναίκας που επαναστατεί ενάντια σε ό,τι αγάπησε.
Για πάντα, της Μαργαρίτας Μαντά: Δύο μοναχικοί άνθρωποι συναντιούνται μέσα σε μια έρημη Αθήνα
Electra, του Πέτρου Σεβαστίκογλου: Μια νεαρή κοπέλα, ξένη στη χώρα της, όπως και στις άλλες χώρες. Από την Αφρική ως την Ευρώπη, η ταινία είναι ένα παζλ που συνθέτει την ταυτότητά της.
7 θυμοί, του Χρήστου Βούπουρα: Ο Πέτρος προσπαθεί να επικοινωνήσει με 7 ανθρώπους: τον Άραβα μετανάστη Χουσάμ, την Ελληνογαλλίδα Αλεξάνδρα, τον Αλβανό πιανίστα Λαέρτη, τον Έλληνα μετανάστη Στρατή, το διευθυντή τράπεζας Δανιήλ και τον αστυνομικό-κυνηγό μεταναστών Μιχαήλ.
Μητριαρχία, του Νίκου Κορνήλιου: 60 γυναίκες συζητούν, εξομολογούνται και επαναπροσδιορίζουν τη θέση τους στον κόσμο σήμερα.
Ανεμιστήρας, του Δημήτρη Μπίτου: Η εκρηκτική σχέση ενός παιδιού με τους γονείς του.
Α, του Στάθη Αθανασίου: Μια ιδιαίτερη ταινία-περφόρμανς, με την ηρωίδα να βιώνει μια ακραία εμπειρία.
Οι 20 ταινίες που συγκέντρωσαν τις περισσότερες ψήφους θα προβληθούν στη Θεσσαλονίκη, στο αφιέρωμα «1914 – 2014: 100 χρόνια ελληνικός κινηματογράφος».
Μέσα από μια λίστα 200 ταινιών, οι θεατές κλήθηκαν να ψηφίσουν τις 20 καλύτερες. Εδώ υπήρξε μία ένσταση, δικαιολογημένη ως ένα βαθμό, η οποία αφορούσε τα κριτήρια με τα οποία συντάχθηκε η εν λόγω λίστα. Κι αυτό επειδή πολλές ταινίες του, λεγομένου εμπορικού κινηματογράφου, που όμως έχουν αγαπηθεί από τους θεατές, δεν συμπεριελήφθησαν (π.χ. ταινίες του Αλέκου Σακελλάριου). Παρά τις ενστάσεις η ψηφοφορία έγινε και έδωσε κάποια αποτελέσματα. Προσωπικά θα μπορούσα να θεωρήσω πως κάποιες από τις ταινίες αυτές δεν έχουν θέση σε μία λίστα με τις 20 καλύτερες, ενώ κάποιες άλλες απουσιάζουν. Όμως από τη στιγμή που η τελική απόφαση ελήφθη από τον «κυρίαρχο λαό» μέσω της ψήφου του, σιωπώ. Πάντως ενδιαφέρον θα είχε η δημοσιοποίηση των συνολικών αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας.
Με χρονολογική σειρά, οι ταινίες που ψηφίστηκαν είναι οι εξής:
1) Κοινωνική σαπίλα, Στέλιος Τατασόπουλος, 1932
2) Κάλπικη λίρα, Γιώργος Τζαβέλλας, 1955
3) Στέλλα, Μιχάλης Κακογιάννης, 1955
4) Ο δράκος, Νίκος Κούνδουρος, 1956
5) Συνοικία το όνειρο, Αλέκος Αλεξανδράκης, 1961
6) Ευδοκία, Αλέξης Δαμιανός, 1971
7) Ο θίασος, Θόδωρος Αγγελόπουλος, 1975
8) Οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, 1978
9) Γλυκιά συμμορία, Νίκος Νικολαΐδης, 1983
10) Η τιμή της αγάπης, Τώνια Μαρκετάκη, 1983
11) Καλή πατρίδα σύντροφε-Beloiannisz, Λευτέρης Ξανθόπουλος, 1986
12) Όλα είναι δρόμος, Παντελής Βούλγαρης, 1998
13) Από την άκρη της πόλης, Κωνσταντίνος Γιάνναρης, 1998
14) Πες στη μορφίνη, ακόμα την ψάχνω, Γιάννης Φάγκρας, 2001
15) Σώσε με, Στράτος Τζίτζης ,2001
16) Οι γενναίοι της Σαμοθράκης, Σταμάτης Τσαρουχάς, 2003
17) ΠΟΛΙΤΙΚΗ κουζίνα, Τάσος Μπουλμέτης, 2003
18) Στρέλλα, Πάνος Χ. Κούτρας, 2009
19) Κυνόδοντας, Γιώργος Λάνθιμος, 2009
20) Μικρά Αγγλία, Παντελής Βούλγαρης, 2013
Η βωβή ταινία «Κοινωνική σαπίλα» θα προβληθεί με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής, που γράφτηκε ειδικά για το φιλμ από τον Χάρη Γκατζόφλια (ο ίδιος σε πιάνο, κρουστά, ακορντεόν και ο Μιγκέλ Μιχαηλίδης στο βιολί).
