Η ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΜΑΛΑΜΙΔΗ

του Γιάννη Φραγκούλη

Μία πόλη δεν είναι η γεωγραφία της, ούτε τα κτήριά της, είναι οι άνθρωποι που ζουν και δραστηριοποιούνται σε αυτήν. Τα πιο σημαντικά μνημεία της είναι αυτοί που ενεργούν, διαμορφώνουν την ιδεολογία, τον πολιτισμό αυτής της πόλης. Αυτούς τους έχουμε ανάγκη πολύ περισσότερο από έναν περίτεχνο καθεδρικό ναό, ένα θαυμάσιο πύργο, μία επιβλητική ακρόπολη. Όταν αυτοί φεύγουν, τότε θα πρέπει να χτίζουμε ένα κομμάτι στο τοίχος της πόλης όπου ζούσαν, το αντίστροφο που πρότεινε ο Αλεξανδρινός ποιητής, όταν μιλούσε για τους ήρωες που έρχονταν πίσω. Ο λόγος για το Μάνο Μαλαμίδη. Για την ξαφνική αναχώρησή του.

Η γνωριμία μας έγινε πριν λίγους μήνες. Δεν ήθελε πολύ χρόνο να τον καταλάβεις, όπως δεν ήθελε πολύ για να σε κατανοήσει. Το βλέμμα του διεισδυτικό έμπαινε μέσα στην ψυχή σου και διάβαζε. Έτσι όπως ένας ιστορικός διαβάζει και μελετά την ιστορία του τόπου του και, μέσα από το τοπικό, ανακαλύπτει το παγκόσμιο. Ίδρυσε το Ιστορικό και Συλλεκτικό Αρχείο Θεσσαλονίκης. Αυτό από μόνο του είναι ένα θαυμαστό γεγονός, αν κάποιος το επισκεφτεί. Είναι όντως κάτι το μοναδικό, όχι για τη Θεσσαλονίκη, για όλη την Ελλάδα. Και είναι θαυμάσιο επειδή είναι το δημιούργημα ενός ανθρώπου που πάλεψε μόνος του, γνωρίζοντας τη σχετική απαξίωση της πλειοψηφίας. Και τα κατάφερε!

Η τεράστια προσφορά του Μάνου Μαλαμίδη δεν σταματά εκεί. Δεν τελειώνει με το να αγοράζει συνέχεια συλλεκτικά αντικείμενα για το αρχείο του -ένα μικρό μουσείο, σε εμβαδόν χώρου, αλλά τεράστιο σε εκθέματα-, συνεχίζει με την αξιολόγηση και την έρευνα, όπως θα έκανε ένας καλός ιστορικός, γιατί ο Μάνος ήταν ένας πολύ καλός ερευνητής ιστορίας. Στη σελίδα του στο facebook δημοσιοποιούσε το προϊόν της έρευνάς του κάθε μέρα. Είναι από τις λίγες περιπτώσεις που ευγνωμονείς που υπάρχει αυτό το μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Μπορείτε να το δείτε και να πάρετε μία γεύση.

Ήταν να συνεργαστούμε στη δημιουργία μίας σειράς βίντεο-καταγραφές της ιστορίας της Θεσσαλονίκης. Νομίζω ότι ήταν ο μοναδικός που μπορούσε να μιλήσει σχεδόν για όλα τα θέματα με την εγκυρότητα καθηγητή Πανεπιστημίου ή κορυφαίου ερευνητή ιστορίας. Αν η πανεπιστημιακή κοινότητα δει προσεχτικά το Αρχείο, αυτό θα είναι ένα πολύ καλό εργαλείο μάθησης για τους φοιτητές της. Ο Δήμος της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να το υιοθετήσει, στο κάτω κάτω της γραφής αφορά την πόλη, αυτό το Δήμο. Ο θάνατος του Μάνου Μαλαμίδη ήταν, για εμένα, η απώλεια ενός πρόσφατου, πλην όμως ουσιαστικού, φίλου, ενός συνοδοιπόρου. Είναι η δεύτερη φορά που χάνω έναν τέτοιο άνθρωπο και η λύπη είναι αφόρητη.

Όμως ο Μάνος θα ζει μέσα από το δημιούργημά του, του Αρχείου, και των δημοσιευμάτων του, για να δείχνει ένα δρόμο που θα πρέπει να ακολουθεί ένας ενεργός πολίτης με την αριστοτελική έννοιά του. Θα ζει και θα τον θυμόμαστε.



ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Γιάννης Φραγκούλης γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1960, όπου τέλειωσε το εξατάξιο γυμνάσιο. Σπούδασε χημεία στον Καναδά, στο Μόντρεαλ (Quebec), στο Μόνκτον (New Brunswick) και στην Ορλεάνη (Γαλλία). Το 1989 σπούδασε φωτογραφία στην ΑΚΤΟ, στην Αθήνα. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής, με το Δημήτρη Τσατσούλη (φωτογραφίας, λογοτεχνίας και θεάτρου), στο Ελληνοαμερικάνικο Κολλέγιο. Το 2009 τέλειωσε το Master in Arts, από το Middlesex University, με θέμα της διατριβής του, «Ο μύθος, μια αφηγηματική διακειμενικότητα». Το 1989 άρχισε να αρθρογραφεί και το 1990 ξεκίνησε να γράφει κριτικές κινηματογράφου. Το 1992 έγινε μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, της οποίας έχει διατελέσει Πρόεδρος, και της FIPRESCI. Το 1994 έγινε μέλος του «Μικρό» (Σωματείο για την ταινία μικρού μήκους), στο οποίο ήταν Πρόεδρος για δύο θητείες. Το 2000 ξεκίνησε να διδάσκει σε σεμινάρια κινηματογράφου στην Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΕΤΕΚΤ), στο «Μικρό», στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, στο Μουσείο Κινηματογράφου, στο Μικρό Πολυτεχνείο, στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, στο δικό του χώρο και σε συνεργασία με τη filmfabrik Productions, στη Θεσσαλονίκη, όπου διδάσκει κινηματογράφο μέχρι σήμερα στο Κινηματογραφικό Εργαστήρι Fabula, το οποίο διευθύνει. Συμμετείχε στο στρογγυλό τραπέζι της FIPRESCI, στην Κωνσταντινούπολη και στη Φιλιππούπολη με θέμα τον βαλκανικό κινηματογράφο. Συμμετείχε σε κριτικές επιτροπές στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας και σε Φεστιβάλ, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Εργαστηρίου Almakalma, το οποία ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο (Performance). Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Εξόρμηση, στην οποία ήταν υπεύθυνος του πολιτιστικού τμήματος, στην Αθηναϊκή, στη Νίκη, στο Μανδραγόρα, στην Ουτοπία, στη Σύγχρονη Εκπαίδευση, στον κατάλογο του Φεστιβάλ της Λάρισας, στη Γραφή, στο Κ.ΛΠ., στο Ριζοσπάστη και στο Αλμανάκ της ΠΕΚΚ. Ίδρυσε το περιοδικό «αντι-Κινηματογράφος», στο οποίο ήταν διευθυντής σύνταξης, το 1992, το περιοδικό «Κινηματογράφος και Επικοινωνία», στο οποίο ήταν διευθυντής, το 2000. Επιμελήθηκε και συνπαρουσίασε, μαζί με τον Κώστα Σταματόπουλο, την εκπομπή «Cineπλάνο», στο 902TV, από το 2008 έως το 2009. Ήταν υπεύθυνος για τους διαδικτυακούς τόπους www.cinemainfo.gr και www.theaterinfo.gr. Ίδρυσε και διεύθυνε το greeceactuality.wordpress.com. και τώρα διευθύνει και αρθρογραφεί στα www.filmandtheater.gr και www.thessalonikinfo.gr. Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Jean Mitry, «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», έχει γράψει τα βιβλία «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, το 2006, «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών (σειρά νεανική Βιβλιοθήκη) και «Κώστας Φέρρης», εκδ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Έχει οργανώσει διάφορες εκδηλώσεις στην Ελλάδα, όπως το Αφιέρωμα στον Παλαιστινιακό Κινηματογράφο, το 2002, την Εβδομάδα Κλασικού Ιαπωνικού Κινηματογράφου και την Εβδομάδα Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το 2002, ως μέλος της Π.Ε.Κ.Κ. Ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανοράματος Νέων Δημιουργών, στο Ε.Κ.Θ., στη Θεσσαλονίκη, και ιδρυτής της Κινηματογραφικής Λέσχης Solaris, η οποία δραστηριοποιείται πλέον στη Θεσσαλονίκη. Διευθύνει το Αφηγηματικό Εργαστήριο Fabula, που ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο. Έχει σκηνοθετήσει τρείς ταινίες μικρού μήκους, οι δύο πτυχιακές για το Master στο πανεπιστήμιο Middlesex, και την ταινία-ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας». ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ «Μέσα από τις βιτρίνες», 8΄, 2009, σκηνοθεσία «Nafasz», 7΄, 2009, σκηνοθεσία «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας», 50΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Στιγμή απολιθωμένη», 31΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Η τελευταία λατέρνα», 6΄, 2010, σεναριακή επιμέλεια «Το κλειδί της επιστροφής», 13΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Το συρματόπλεγμα», 19΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Στο Τσινάρι», 7΄, 2017, σκηνοθεσία «Sotos, ζωγράφος αει…πράγμων», 2020, 97΄, σκηνοθεσία-φωτογραφία ΒΙΒΛΙΑ «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», του Jean Mitry, μετάφραση, εκδ. Entracte και Σύγχρονη Εκπαίδευση, Αθήνα, 2001 «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών, Αθήνα, 2004 «Κώστας Φέρρης», εκδ. Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Αθήνα 2004 «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, Τρίπολη, 2006


Copyritght 2022 Thessalonikinfo / All rights reserved