VINYL CELLULOID

Η στήλη του «Φίλμ Νουάρ» που βάζει τις ταινίες

στη δισκοθήκη σας…

Η μουσική κληρονομιά του Twin Peaks

Λίγα είναι τα μουσικά θέματα που είναι τόσο υποβλητικά σε βαθμό που να σηκώνουν την τρίχα. Σε μια τέτοια λίστα, σε απόσταση αναπνοής από την εισαγωγή της «Οδύσσειας του διαστήματος», θα τερμάτιζε το θέμα της επιδραστικότερης σειράς στην ιστορία της μικρής οθόνης. Το δημιούργημα του Ντέιβιντ Λίντς, ικανό να εισχωρήσει στα ξέθαβα του υποσυνείδητού, ζυγίζει μόλις δύο σεζόν και ξεκουράζεται σε κάποια κόκκινη σατέν γωνία: το Τwin Peaks!

Είναι πραγματικά συγκλονιστικός ο ενθουσιασμός που προκλήθηκε με την προ ολίγων εβδομάδων ανακοίνωση της επιστροφής της σειράς, 25 ολόκληρα χρόνια μετά τον πιλότο της, για να ολοκληρωθεί με τον τρόπο που -για πολλούς- της αξίζει και όχι με το cliffhanger του τελευταίου επεισοδίου. Μέσα στο 2016, θα προβληθούν λοιπόν 9 επεισόδια, όλα υπό τη διεύθυνση του αγαπημένου σκηνοθέτη με το κυματιστό μαλλί. Σε κάθε περίπτωση, μάλλον οι παραγωγοί διάλεξαν το κατάλληλο μομέντουμ, μιας και ο αντίκτυπος της σειράς σήμερα φαίνεται να χτυπάει ταβάνι.

Οι αναφορές της σειράς είναι αναρίθμητες και έχουν εκδηλωθεί με ποικίλους τρόπους. Από τους Simpsons, μέχρι video games και περιοδικά κομμωτικής. Στη μουσική δε, οι άμεσες αναφορές βρίθουν. Μπάντες έχουν δανειστεί το όνομά τους ή έχουν βαφτίσει κομμάτια τους από στοιχεία της σειράς, με την, αφόρητα γοητευτικά παρούσα – απούσα, Laura Palmer να έχει την τιμητική της.

vinyl celluloid tefxos 93 foto2

Εξυπακούεται ότι καθαυτή η υπέροχη μουσική επένδυση από τον Άντζελο Μπανταλαμέντι, σε παραγωγή του  ίδιου του Λίντς, έχει διαδραματίσει τη δική της ξεχωριστή επιρροή στο μουσικό στερέωμα. Μολονότι στο δίσκο κυριαρχούν νωχελικοί, νουάρ «τζάζυ» ρυθμοι, καρδιά του soundtrack είναι ομολογουμένως το “Laura Palmer’s Theme”. Το συγκεκριμένο κομμάτι ήταν το πρώτο που γράφτηκε για τις ανάγκες της σειράς και συνελήφθη όταν ο Λίντς βάλθηκε να διηγείται την ιστορία της Laura στον Μπανταλαμέντι, με τα δάχτυλα του τελευταίου να αρχίζουν να περιπλανώνται πάνω στο keyboard ενός fender Rhodes, μεταγλωττίζοντας το όραμα του Λίντς και στοιχειώνοντας τη σειρά με τη μελωδία.

Η δημιουργία αυτή θα πρέπει να λογίζεται ως το επιστέγασμα της συνεύρεσης μεταξύ Λιντς Μπανταλαμέντι και Τζούλι Κρουζ, οι οποίοι συνεργάστηκαν ένα χρόνο πριν τη σειρά, για το ντεμπούτο άλμπουμ  της Κρουζ, “Floating into the Sky”. Τρία κομμάτια αυτού του άλμπουμ χρησιμοποιήθηκαν στο Twin Peaks, μεταξύ των οποίων και το “Falling”, από το οποίο προέκυψε το εισαγωγικό θέμα. Ο ήχος της παραπάνω συντροφιάς έχει ξεκάθαρα τις ρίζες του στα early 80’s και συγκεκριμένα στη dream pop, επηρεασμένος από μπάντες όπως οι Cocteau Twins ή το ιστορικό πρότζεκτ της 4AD, “This mortal coil”. Από την ίδια ακριβώς συνταγή της dreamsynthpop, με τα αιθέρια φωνητικά και τα ατμοσφαιρικά synthesizers, είναι άλλωστε που αντλεί στοιχεία η σύγχρονη μουσική βιομηχανία, με άλμπουμ όπως των Sky Ferreira, Lanadel Ray, Grimes ή ακόμη και το soundtrack του Drive, να φιγουράρουν ψηλά σε λίστες με τα καλύτερα άλμπουμ της δεκαετίας που διανύουμε. Είναι μάλλον βέβαιο, ότι το Twin Peaks, με την τρομακτική επιτυχία που γνώρισε, συνέβαλε στο μέγιστο ώστε και να καθιερωθεί αυτός ο ήχος.

O ίδιος ο Λίντς έχει δείξει ότι η μουσική τον ενδιαφέρει το ίδιο, αν όχι και περισσότερο από τον κινηματογράφο. Οφείλουμε μάλιστα να ομολογήσουμε ότι όταν βρίσκεται σε επικουρικά δημιουργικό ρόλο, είτε παραγωγού είτε καλλιτεχνικού επιμελητή (βλ. “Dark night of the soul”), τα καταφέρνει περίφημα. Πολύ περισσότερο όταν έχει στο πλάι του μια ιδιοφυΐα όπως ο Μπανταλαμέντι, ο οποίος είναι ο μοναδικός άνθρωπος στον κόσμο που τον καταλαβαίνει όταν ζητάει πράγματα όπως: «κάτι που να μην έχει ούτε αρχή, ούτε τέλος» ή «κάτι αιθέρια όμορφο». Τα πράγματα περιπλέκονται όταν αποφασίζει να πιάσει το μικρόφωνο για τις ανάγκες (;) των προσωπικών του δίσκων που κυκλοφόρησαν τα τελευταία χρόνια, αλλά μάλλον πρέπει να φανούμε επιεικείς λόγω πρότερου έντιμου καλλιτεχνικού βίου…

Με το Twin Peaks, ο Ντέιβιντ Λίντς έσπειρε ένα σπόρο από το παρανοϊκό του σύμπαν και από την αγάπη του για την dream pop (και τα φωνητικά της Ελίζαμπεθ Φρέιζερ) στο έδαφος του mainstream. Ένας σπόρος που καρποφόρησε σε σημείο που ίσως και να χρειάζεται λίγο κλάδεμα… Το Twin Peaks μπορεί να έχει μυθοποιηθεί λίγο και να έχουν ακουστεί διάφορες υπερβολές (το κείμενο αυτό δεν πάει πίσω!), αλλά πρόκειται για ένα υψηλής αισθητικής, καλλιτεχνικής, αλλά και συναισθηματικής, αξίας δημιούργημα και οι  ώρες μέχρι τον τρίτο κύκλο κυλούν βασανιστικά αργά…

Αλέξανδρος Παπαγεωργίου



ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Γιάννης Φραγκούλης γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1960, όπου τέλειωσε το εξατάξιο γυμνάσιο. Σπούδασε χημεία στον Καναδά, στο Μόντρεαλ (Quebec), στο Μόνκτον (New Brunswick) και στην Ορλεάνη (Γαλλία). Το 1989 σπούδασε φωτογραφία στην ΑΚΤΟ, στην Αθήνα. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής, με το Δημήτρη Τσατσούλη (φωτογραφίας, λογοτεχνίας και θεάτρου), στο Ελληνοαμερικάνικο Κολλέγιο. Το 2009 τέλειωσε το Master in Arts, από το Middlesex University, με θέμα της διατριβής του, «Ο μύθος, μια αφηγηματική διακειμενικότητα». Το 1989 άρχισε να αρθρογραφεί και το 1990 ξεκίνησε να γράφει κριτικές κινηματογράφου. Το 1992 έγινε μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, της οποίας έχει διατελέσει Πρόεδρος, και της FIPRESCI. Το 1994 έγινε μέλος του «Μικρό» (Σωματείο για την ταινία μικρού μήκους), στο οποίο ήταν Πρόεδρος για δύο θητείες. Το 2000 ξεκίνησε να διδάσκει σε σεμινάρια κινηματογράφου στην Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΕΤΕΚΤ), στο «Μικρό», στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, στο Μουσείο Κινηματογράφου, στο Μικρό Πολυτεχνείο, στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, στο δικό του χώρο και σε συνεργασία με τη filmfabrik Productions, στη Θεσσαλονίκη, όπου διδάσκει κινηματογράφο μέχρι σήμερα στο Κινηματογραφικό Εργαστήρι Fabula, το οποίο διευθύνει. Συμμετείχε στο στρογγυλό τραπέζι της FIPRESCI, στην Κωνσταντινούπολη και στη Φιλιππούπολη με θέμα τον βαλκανικό κινηματογράφο. Συμμετείχε σε κριτικές επιτροπές στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας και σε Φεστιβάλ, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Εργαστηρίου Almakalma, το οποία ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο (Performance). Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Εξόρμηση, στην οποία ήταν υπεύθυνος του πολιτιστικού τμήματος, στην Αθηναϊκή, στη Νίκη, στο Μανδραγόρα, στην Ουτοπία, στη Σύγχρονη Εκπαίδευση, στον κατάλογο του Φεστιβάλ της Λάρισας, στη Γραφή, στο Κ.ΛΠ., στο Ριζοσπάστη και στο Αλμανάκ της ΠΕΚΚ. Ίδρυσε το περιοδικό «αντι-Κινηματογράφος», στο οποίο ήταν διευθυντής σύνταξης, το 1992, το περιοδικό «Κινηματογράφος και Επικοινωνία», στο οποίο ήταν διευθυντής, το 2000. Επιμελήθηκε και συνπαρουσίασε, μαζί με τον Κώστα Σταματόπουλο, την εκπομπή «Cineπλάνο», στο 902TV, από το 2008 έως το 2009. Ήταν υπεύθυνος για τους διαδικτυακούς τόπους www.cinemainfo.gr και www.theaterinfo.gr. Ίδρυσε και διεύθυνε το greeceactuality.wordpress.com. και τώρα διευθύνει και αρθρογραφεί στα www.filmandtheater.gr και www.thessalonikinfo.gr. Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Jean Mitry, «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», έχει γράψει τα βιβλία «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, το 2006, «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών (σειρά νεανική Βιβλιοθήκη) και «Κώστας Φέρρης», εκδ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Έχει οργανώσει διάφορες εκδηλώσεις στην Ελλάδα, όπως το Αφιέρωμα στον Παλαιστινιακό Κινηματογράφο, το 2002, την Εβδομάδα Κλασικού Ιαπωνικού Κινηματογράφου και την Εβδομάδα Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το 2002, ως μέλος της Π.Ε.Κ.Κ. Ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανοράματος Νέων Δημιουργών, στο Ε.Κ.Θ., στη Θεσσαλονίκη, και ιδρυτής της Κινηματογραφικής Λέσχης Solaris, η οποία δραστηριοποιείται πλέον στη Θεσσαλονίκη. Διευθύνει το Αφηγηματικό Εργαστήριο Fabula, που ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο. Έχει σκηνοθετήσει τρείς ταινίες μικρού μήκους, οι δύο πτυχιακές για το Master στο πανεπιστήμιο Middlesex, και την ταινία-ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας». ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ «Μέσα από τις βιτρίνες», 8΄, 2009, σκηνοθεσία «Nafasz», 7΄, 2009, σκηνοθεσία «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας», 50΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Στιγμή απολιθωμένη», 31΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Η τελευταία λατέρνα», 6΄, 2010, σεναριακή επιμέλεια «Το κλειδί της επιστροφής», 13΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Το συρματόπλεγμα», 19΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Στο Τσινάρι», 7΄, 2017, σκηνοθεσία «Sotos, ζωγράφος αει…πράγμων», 2020, 97΄, σκηνοθεσία-φωτογραφία ΒΙΒΛΙΑ «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», του Jean Mitry, μετάφραση, εκδ. Entracte και Σύγχρονη Εκπαίδευση, Αθήνα, 2001 «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών, Αθήνα, 2004 «Κώστας Φέρρης», εκδ. Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Αθήνα 2004 «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, Τρίπολη, 2006


Copyritght 2022 Thessalonikinfo / All rights reserved