ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ

Έχουμε γράψει ξανά για τα Χριστούγεννα και για τη σημασία τους. Θα επανέλθουμε ακόμα μία φορά για να δείξουμε πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τι ακριβώς πιστεύουμε, όσον αφορά στη χριστιανική θρησκεία. Ταυτόχρονα, όμως, θα καταλάβουμε που αυτή η γνώση μπορεί να μας πάει, άρα πόσο «επικίνδυνο» μπορεί να είναι για όσους θέλουν τον πιστό ως ένα άλογο πρόβατο. Θα έρθουμε, λοιπόν, σε κατευθείαν αντίθεση με το δόγμα της Εκκλησίας που θέλει να επιβάλλει το «πίστευε και μην ερεύνα».

Είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να αναλύσουμε τα σύμβολα έτσι όπως παρουσιάζονται στη χριστιανική μυθολογία. Υπενθυμίζουμε ότι όταν αναφέρουμε τη «χριστιανική μυθολογία» μιλάμε για την αφήγηση που υπάρχει μέσα από τα κείμενα, τα σύμβολα, την κινητική συμπεριφορά, τις μελωδίες, δε μιλάμε για το «ψεύδος», αφού ο όρος «μυθολογία» δεν έχει να κάνει με την αλήθεια ή την απάτη, αλλά με την ιστορία και την ιδεολογία έτσι όπως διαμορφώνεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους μέσα από την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το αξιακό σύστημα στο οποίο αναφέρεται.

Ας επικεντρωθούμε τώρα στη γέννηση του Χριστού, να αναλύσουμε αυτό το αφηγηματικό κομμάτι της χριστιανικής μυθολογίας, για να μπορέσουμε, τελικά, να καταλάβουμε τόσο τις προεκτάσεις του όσο και τις αναφορές του στα μετέπειτα χρόνια, στα πρώτα χρόνια της ιστορίας του χριστιανισμού, μέχρι τις μέρες μας. Το πρώτο που θα παρατηρήσουμε είναι ότι ο Χριστός γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου. Η χριστιανική ιστορία αναφέρει ότι τα πρώτα χριστιανικά χρόνια η γέννησή του οριζόταν σε άλλη ημερομηνία, προγενέστερης της σημερινής. Γιατί όμως ο ορισμός της ημερομηνίας μεταβλήθηκε;

                                                                                                                     Η αναπαράσταση των ηλιοστασίων

Για να καταλάβουμε το λόγο θα πρέπει να θυμηθούμε ότι στις 22 Δεκεμβρίου, κάθε χρόνο, έχουμε το χειμερινό ηλιοστάσιο. Για τρεις ημέρες η ημέρα έχει τη μικρότερη χρονική διάρκειά της, η οποία είναι ίση. Αυτό συμβαίνει επειδή η τροχιά της γης γύρω από τον ήλιο της είναι ελλειπτική και δεν είναι κυκλική. Στις 25 Δεκεμβρίου όμως η χρονική διάρκεια της ημέρας αυξάνεται για ένα λεπτό. Ο ήλιος λοιπόν δεν πεθαίνει και έχουμε εκ νέου την υπόσχεση ότι η ζωή στη γη θα συνεχιστεί, το ανθρώπινο είδος δεν θα εκλείψει.

Είναι προφανές ότι ο ήλιος είναι ο ζωοδότης. Δίνει ζωή και τη διατηρεί στη γη. Άρα είναι η υπέρτατη θεϊκή οντότητα. Αυτό ίσχυε από αρχαιοτάτων ετών, για τους λόγους που προαναφέραμε. Κατά συνέπεια, ο Χριστός ταυτίζεται με τις θεϊκές οντότητες που αναφέρονται στον ήλιο, σε όλες τις θρησκείες του κόσμου. Είναι αυτός που μαζί με την Παναγία -στις διαφορετικές ονομασίες της- ολοκληρώνει το συμπαντικό κύκλο και έχουμε έτσι την αναπαράσταση της οικουμένης.

Μπορούμε πλέον να καταλάβουμε τη σημασία του Χριστού: είναι αυτός που δίνει ζωή στον κόσμο, που φωτίζει και τον ευλογεί, ζει, πεθαίνει και ανασταίνεται, είναι η συνέχεια του Δία, και των άλλων θεών, του Ώρα, της Αιγύπτου (3.000 π.Χ.), του Διόνυσου (που γεννήθηκε από μία παρθένα στις 25 Δεκεμβρίου), του Μίθρα, στην Περσία (που γεννήθηκε επίσης από μία παρθένα στις 25 Δεκεμβρίου), του Ήλιου, πατέρα της Κίρκης, της Πασιφαής, του Αιήτη και του Φαέθοντα, του Απόλλωνα (λατρεία που έγινε ευρέως αποδεκτή, ως θεός Ήλιος, από τον 5ο αιώνα π.Χ.), μία πολύ καλή ταύτιση του ήλιου τόσο σαν αυτόνομου θεού όσο και με το διπλό συμβολισμό του με τους θεούς της τραγωδίας και της κωμωδίας. Ο κατάλογος είναι μακρύς.

                                                                                                             Η αναπαράσταση του Μίθρα.

Ο συμβολισμός του αστεριού που οδηγεί τους τρεις μάγους μας φέρνει στο Σείριο το πιο λαμπρό αστέρι που ευθυγραμμίζεται με τα τρία λαμπρότερα αστέρια του αστερισμού του Ωρίωνα, τα ονομαζόμενα και 3 Βασιλιάδες, ιδού, λοιπόν, οι τρεις μάγοι και το αστέρι. Ένας άλλος συμβολισμός είναι ο θάνατος όλων των θεών που συμβολίζουν τον ήλιο και η ανάστασή τους μετά από τρεις μέρες, δηλαδή ο θάνατος του ήλιου στις 22 Δεκεμβρίου και η ανάστασή του στις 25 Δεκεμβρίου.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η χριστιανική μυθολογία «πατά» σε αυτές των άλλων θρησκειών, προγενέστερές της, άρα το ζητούμενο είναι το ίδιο: απαντάμε στο ερώτημα αν η ζωή συνεχίζεται και, αφού απαντήσουμε θετικά σε αυτή την ερώτηση, διευκρινίζουμε με ποιο τρόπο αυτή συνεχίζει να υπάρχει. Ο άνθρωπος δέχεται την απόλαυση, μετά από την αποδοχή της συνέχειας της ύπαρξής του, είναι πλέον πιο ευχαριστημένος, απελευθερωμένος από τις αναστολές και τους ψυχαναγκασμούς του, έτοιμος να δημιουργήσει.

Στη χριστιανική μυθολογία όμως ο θεός Ήλιος, ο Χριστός, δεν έχει σχέση με άλλες επιμέρους θεότητες, γιατί έτσι επιβάλλεται η πίστη σε έναν και μοναδικό θεό, όπως ορίζει η επιβεβλημένη πλέον πατριαρχία. Αυτό οδηγεί τον άνθρωπο στην αποκοπή του από τη φύση, αφού ο νόμος της συνέχειας και της συνάφειας είναι βασικός για τη λειτουργία της φύσης. Φτάνει έτσι στην αποξένωση από το περιβάλλον του και στην αλλοτρίωσή του.

Ένας σκεπτόμενος άνθρωπος έχει να μάθει πολλά από τον χριστιανισμό, πολλά όσον αφορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, στην έκβαση των ανθρωπίνων συγκρούσεων, στο θείο δράμα που διεξάγεται κάθε στιγμή στην ψυχή του ανθρώπου. Αξίζει λοιπόν τον κόπο να ερευνούμε τις γραφές, προσεχτικά για να μάθουμε την ιστορία μας και να ενταχθούμε ξανά στη θεϊκή Φύση μας.

Γιάννης Φραγκούλης



ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Ο Γιάννης Φραγκούλης γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1960, όπου τέλειωσε το εξατάξιο γυμνάσιο. Σπούδασε χημεία στον Καναδά, στο Μόντρεαλ (Quebec), στο Μόνκτον (New Brunswick) και στην Ορλεάνη (Γαλλία). Το 1989 σπούδασε φωτογραφία στην ΑΚΤΟ, στην Αθήνα. Παρακολούθησε σεμινάρια σημειωτικής, με το Δημήτρη Τσατσούλη (φωτογραφίας, λογοτεχνίας και θεάτρου), στο Ελληνοαμερικάνικο Κολλέγιο. Το 2009 τέλειωσε το Master in Arts, από το Middlesex University, με θέμα της διατριβής του, «Ο μύθος, μια αφηγηματική διακειμενικότητα». Το 1989 άρχισε να αρθρογραφεί και το 1990 ξεκίνησε να γράφει κριτικές κινηματογράφου. Το 1992 έγινε μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, της οποίας έχει διατελέσει Πρόεδρος, και της FIPRESCI. Το 1994 έγινε μέλος του «Μικρό» (Σωματείο για την ταινία μικρού μήκους), στο οποίο ήταν Πρόεδρος για δύο θητείες. Το 2000 ξεκίνησε να διδάσκει σε σεμινάρια κινηματογράφου στην Ένωση Τεχνικών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΕΤΕΚΤ), στο «Μικρό», στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, στο Μουσείο Κινηματογράφου, στο Μικρό Πολυτεχνείο, στη Σχολή Κινηματογράφου Λυκούργου Σταυράκου, στο δικό του χώρο και σε συνεργασία με τη filmfabrik Productions, στη Θεσσαλονίκη, όπου διδάσκει κινηματογράφο μέχρι σήμερα στο Κινηματογραφικό Εργαστήρι Fabula, το οποίο διευθύνει. Συμμετείχε στο στρογγυλό τραπέζι της FIPRESCI, στην Κωνσταντινούπολη και στη Φιλιππούπολη με θέμα τον βαλκανικό κινηματογράφο. Συμμετείχε σε κριτικές επιτροπές στα Κρατικά Βραβεία Ποιότητας και σε Φεστιβάλ, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι επιστημονικός σύμβουλος του Εργαστηρίου Almakalma, το οποία ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο (Performance). Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί στην εφημερίδα Εξόρμηση, στην οποία ήταν υπεύθυνος του πολιτιστικού τμήματος, στην Αθηναϊκή, στη Νίκη, στο Μανδραγόρα, στην Ουτοπία, στη Σύγχρονη Εκπαίδευση, στον κατάλογο του Φεστιβάλ της Λάρισας, στη Γραφή, στο Κ.ΛΠ., στο Ριζοσπάστη και στο Αλμανάκ της ΠΕΚΚ. Ίδρυσε το περιοδικό «αντι-Κινηματογράφος», στο οποίο ήταν διευθυντής σύνταξης, το 1992, το περιοδικό «Κινηματογράφος και Επικοινωνία», στο οποίο ήταν διευθυντής, το 2000. Επιμελήθηκε και συνπαρουσίασε, μαζί με τον Κώστα Σταματόπουλο, την εκπομπή «Cineπλάνο», στο 902TV, από το 2008 έως το 2009. Ήταν υπεύθυνος για τους διαδικτυακούς τόπους www.cinemainfo.gr και www.theaterinfo.gr. Ίδρυσε και διεύθυνε το greeceactuality.wordpress.com. και τώρα διευθύνει και αρθρογραφεί στα www.filmandtheater.gr και www.thessalonikinfo.gr. Έχει μεταφράσει το βιβλίο του Jean Mitry, «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», έχει γράψει τα βιβλία «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, το 2006, «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών (σειρά νεανική Βιβλιοθήκη) και «Κώστας Φέρρης», εκδ. της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών. Έχει οργανώσει διάφορες εκδηλώσεις στην Ελλάδα, όπως το Αφιέρωμα στον Παλαιστινιακό Κινηματογράφο, το 2002, την Εβδομάδα Κλασικού Ιαπωνικού Κινηματογράφου και την Εβδομάδα Σύγχρονου Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, το 2002, ως μέλος της Π.Ε.Κ.Κ. Ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανοράματος Νέων Δημιουργών, στο Ε.Κ.Θ., στη Θεσσαλονίκη, και ιδρυτής της Κινηματογραφικής Λέσχης Solaris, η οποία δραστηριοποιείται πλέον στη Θεσσαλονίκη. Διευθύνει το Αφηγηματικό Εργαστήριο Fabula, που ερευνά τον Ενιαίο Παραστατικό Χώρο. Έχει σκηνοθετήσει τρείς ταινίες μικρού μήκους, οι δύο πτυχιακές για το Master στο πανεπιστήμιο Middlesex, και την ταινία-ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους, «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας». ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ «Μέσα από τις βιτρίνες», 8΄, 2009, σκηνοθεσία «Nafasz», 7΄, 2009, σκηνοθεσία «Η αγία της αρχαίας Μαντινείας», 50΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Στιγμή απολιθωμένη», 31΄, 2010, ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία «Η τελευταία λατέρνα», 6΄, 2010, σεναριακή επιμέλεια «Το κλειδί της επιστροφής», 13΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Το συρματόπλεγμα», 19΄, 2015, σεναριακή επιμέλεια «Στο Τσινάρι», 7΄, 2017, σκηνοθεσία «Sotos, ζωγράφος αει…πράγμων», 2020, 97΄, σκηνοθεσία-φωτογραφία ΒΙΒΛΙΑ «Ο ρυθμός και η μουσική στον κινηματογράφο», του Jean Mitry, μετάφραση, εκδ. Entracte και Σύγχρονη Εκπαίδευση, Αθήνα, 2001 «Τι είναι ο κινηματογράφος;», εκδ. Κέντρο Πολιτιστικών Μελετών, Αθήνα, 2004 «Κώστας Φέρρης», εκδ. Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, Αθήνα 2004 «Η κωμωδία στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο», εκδ. Έλευσις, Τρίπολη, 2006


Copyritght 2022 Thessalonikinfo / All rights reserved